Thực hiện Kế hoạch số 338/KH-MTTQ-BTT ngày 11/5/2023 về thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021 – 2030 năm 2023 (Chương trình mục tiêu quốc gia 1719), từ ngày 05 – 13/6/2023, Đoàn Khảo sát Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh do đồng chí Đặng Thị Duyên, Phó Chủ tịch Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh làm Trưởng đoàn, tham gia Đoàn khảo sát có đại diện Thường trực Ủy ban MTTQ Việt Nam huyện, lãnh đạo, chuyên viên Ban Dân chủ - Pháp luật, đã tiến hành khảo sát tại các huyện Hà Quảng, Nguyên Bình, Trùng Khánh để xây dựng mô hình điểm thành lập Ban giám sát đầu tư của cộng đồng (Ban GSĐTCCĐ).

Trong khuôn khổ chương trình làm việc, Đoàn khảo sát đã trao đổi nắm tình hình triển khai dự án trên địa bàn xã như tổng mức đầu tư, nguồn vốn đầu tư, chủ đầu tư, các nhà thầu thi công, thời gian thực hiện; nắm tình hình xây dựng, triển khai kế hoạch giám sát của Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị - xã hội năm 2023; tình hình triển khai công tác giám sát đầu tư của cộng đồng trên địa bàn; công tác lãnh đạo, chỉ đạo của cấp Ủy đối với Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị - xã hội trong tham gia thực hiện các Chương trình mục tiêu quốc gia tại địa phương.

Đoàn khảo sát làm việc tại xã Nội Thôn huyện Hà Quảng.

Ủy ban nhân dân các xã trên địa bàn căn cứ quyết định đầu tư, nguồn vốn được giao đã chủ động triển thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia 1719, tại địa bàn các xã thực hiện khảo sát có các công trình đang thực hiện, chuẩn bị đầu tư gồm:

+ Xã Nội Thôn huyện Hà Quảng có 02 công trình nguồn vốn đầu tư thuộc Chương trình mục tiêu quốc gia 1719 gồm: (1) Công trình Bể nước công cộng xóm Pác Hoan; (2) Công trình Đường giao thông liên xã: Pò Rài xã Nội Thôn – xóm Tả Cán xã Tổng Cọt.

+ Xã Thanh Long huyện Hà Quảng có 02 công trình nguồn vốn đầu tư Chương trình mục tiêu quốc gia 1719 chuẩn bị đầu tư: (1) Công trình Mương thoát lũ Bản Đâư xóm Tắp Ná; (2) Công trình Mương Tẩn Lý xóm Gằng Thượng.

+ Xã Hoa Thám huyện Nguyên Bình có 02 công trình, dự án nguồn vốn đầu tư thuộc Chương trình mục tiêu quốc gia 1719: (1) Dự án Quy hoạch xã Hoa Thám; (2) Công trình Nước sinh hoạt tập trung xóm Nà Ngần.

+ Xã Thể Dục huyện Nguyên Bình có 02 công trình nguồn vốn đầu tư thuộc Chương trình mục tiêu quốc gia 1719: (1) Công trình Nhà văn hóa xóm Bản Nùng; (2) Công trình Nước sinh hoạt tập trung xóm Lũng Ngà.

+ Xã Tri Phương huyện Trùng Khánh có 02 công trình nguồn vốn đầu tư thuộc Chương trình mục tiêu quốc gia 1719: (1) Công trình nước sạch xóm Bình Chỉnh Dưới; (2) Công trình Đường giao thông xóm Lũng Nặm Dưới- Rằng Kheo.

+ Xã Quang Vinh huyện Trùng Khánh có 04 công trình nguồn vốn đầu tư thuộc Chương trình mục tiêu quốc gia 1719: (1) Công trình Nước sinh hoạt xóm Lũng Nặm; (2) Công trình Đường giao thông xóm Lũng Nà Ngoài – Lũng Nà Trong; (3) Công trình Đường giao thông xóm Lũng Rật; (4) Công trình Đường giao thông xóm Rằng Hóng - Sộc Đăm.

Tình hình giám sát công trình dự án được triển khai, đa số Ủy ban MTTQ Việt Nam xã chưa thành lập Ban GSĐTCCĐ đối với công trình, dựa án thuộc Chương trình mục tiêu quốc gia 1719 được thực hiện trong năm 2023, một số xã thành lập 01 Ban tại xã, chưa đúng, đảm bảo thành phần người dân trên địa bàn tham gia. Một số xã đã chủ động phối hợp với chính quyền nắm tình hình, thông tin các dự án do UBND cấp xã làm chủ đầu tư để thành lập Ban GSĐTCCĐ, tập hợp ý kiến của nhân dân trên địa bàn dự án để báo cáo cấp Ủy, chính quyền xem xét, giải quyết kiến nghị của nhân dân. Bên cạnh những kết quả đạt được, công tác giám sát đầu tư của cộng đồng vẫn còn những khó khăn, hạn chế như:

+ Văn bản thành lập Ban Thanh tra nhân dân, Ban GSĐTCCĐ thiếu căn cứ, căn cứ các văn bản đã hết hiệu lực, một số Ban chưa đảm bảo các thành phần theo quy định; xác định thẩm quyền, trách nhiệm của Ban Thanh tra nhân dân, Ban GSĐTCCĐ chưa rõ, chưa đúng với quy định của pháp luật.

+ Kế hoạch thực hiện giám sát chưa xác định rõ nội dung giám sát, biện pháp đảm bảo, tổ chức thực hiện chưa cụ thể.

+ Chưa có sự hiệp thương, thống nhất giữa Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị - xã hội, phân công nhiệm vụ đối với các tổ chức tham gia Ban GSĐTCCĐ để hướng dẫn, giúp đỡ nhân dân trong quá trình triển khai, tổ chức theo dõi, giám sát.

Trên cơ sở tình hình thực tiễn địa phương, Đoàn khảo sát đã thảo luận, trao đổi với Thường trực Đảng uỷ, HĐND, Uỷ ban nhân dân, Ban Thường trực Uỷ ban MTTQ Việt Nam và đại diện các tổ chức chính trị - xã hội của xã thống nhất lựa chọn 08 công trình thuộc Chương trình mục tiêu quốc gia 1719 trên địa bàn các xã để làm điểm thành lập 08 Ban GSĐTCCĐ trong năm 2023 gồm:

(1) Ban GSĐTCCĐ Công trình Bể nước công cộng xóm Pác Hoan, xã Nội Thôn huyện Hà Quảng;  (2) Ban GSĐTCCĐ Đường giao thông liên xã: Pò Rài xã Nội Thôn – xóm Tả Cán xã Tổng Cọt huyện Hà Quảng; (3) Ban GSĐTCCĐ Mương Tẩn Lý xóm Gằng Thượng xã Thanh Long, huyện Hà Quảng; (4) Ban GSĐTCCĐ Công trình Nước sinh hoạt tập trung xóm Nà Ngần xã Hoa Thám huyện Nguyên Bình; (5) Ban GSĐTCCĐ Công trình Nhà văn hóa xóm Bản Nùng, xã Thể Dục, huyện Nguyên Bình; (6) Ban GSĐTCCĐ Công trình Nước sinh hoạt tập trung xóm Lũng Ngà, xã Thể Dục huyện Nguyên Bình; (7) Ban GSĐTCCĐ Công trình đường Lũng Nặm Dưới - Rằng Kheo xã Tri Phương huyện Trùng Khánh; (8) Ban GSĐTCCĐ Công trình Đường giao thông xóm Lũng Nà Ngoài – Lũng Nà Trong xã Quang Vinh, huyện Trùng Khánh.

Đoàn khảo sát cũng đề nghị Ban Thường trực Ủy ban MTTQ Việt Nam huyện Hà Quảng, Nguyên Bình, Trùng Khánh phối hợp với Ban chuyên môn của Uỷ ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh hướng dẫn cấp xã chủ động triển khai các nhiệm vụ chuẩn bị thành lập, tập huấn nghiệp vụ giám sát cho Ban GSĐTCCĐ đã thống nhất, lựa chọn./.

Hoàng Quang Chuẩn, Phó trưởng Ban Dân chủ - Pháp luật