Khu vực biên giới tỉnh Cao Bằng có vị trí, vai trò hết sức quan trọng đối với an ninh, quốc phòng cũng như phát triển KT - XH của tỉnh. Việc xây dựng, quản lý, bảo vệ chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ, giữ vững an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội ở khu vực biên giới có ý nghĩa chiến lược lâu dài, là nhiệm vụ trọng tâm của các cấp, các ngành, các lực lượng nhằm góp phần củng cố, tăng cường nền biên phòng toàn dân vững mạnh.

Xác định việc xây dựng, quản lý, bảo vệ chủ quyền lãnh thổ, an ninh biên giới quốc gia là một trong những nhiệm vụ trọng tâm, mang tính chiến lược lâu dài, là trách nhiệm của toàn Đảng, toàn quân, toàn dân và của cả hệ thống chính trị, trong những năm qua, Tỉnh ủy, UBND tỉnh đã tập trung lãnh đạo, chỉ đạo các cấp ủy Đảng, chính quyền, các ban, ngành, đoàn thể trong tỉnh làm tốt các mặt công tác. Tỉnh đã đẩy mạnh tuyên truyền, giáo dục, nâng cao nhận thức của cán bộ, đảng viên và quần chúng nhân dân về các chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, của tỉnh về nhiệm vụ bảo vệ chủ quyền lãnh thổ, an ninh biên giới quốc gia trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc; các hiệp định, quy chế khu vực biên giới, quy chế khu vực cửa khẩu, đặc biệt là 3 văn kiện pháp lý về quản lý biên giới đất liền Việt Nam - Trung Quốc; đồng thời, ban hành Chỉ thị số 57-CT/TU, ngày 20/8/2009 “Về tăng cường sự lãnh đạo của các cấp ủy Đảng đối với nhiệm vụ bảo vệ chủ quyền, an ninh biên giới trong tình hình mới” để chỉ đạo tổ chức thực hiện.

Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch HĐND tỉnh Nguyễn Hoàng Anh kiểm tra tình hình khu vực biên giới xã Cần Yên (Thông Nông).

Trên cơ sở 5 nội dung “Ngày Biên phòng toàn dân” và các văn bản chỉ đạo của tỉnh, các cấp ủy Đảng, chính quyền, ban, ngành, đoàn thể của tỉnh đã chủ động tăng cường công tác phối hợp, vận dụng linh hoạt, sáng tạo các nội dung hoạt động phù hợp với điều kiện thực tế của từng địa phương, đơn vị. Trong công tác xây dựng, củng cố hệ thống chính trị ở cơ sở, Tỉnh ủy đã chỉ đạo các huyện biên giới phối hợp với Bộ đội Biên phòng (BĐBP) tỉnh điều động cán bộ là sỹ quan BĐBP đến tăng cường, tham gia các chức danh chủ chốt của các xã biên giới, tham gia sinh hoạt tạm thời tại các chi bộ xóm biên giới. Lực lượng này đã phát huy được vai trò nòng cốt trong tổ chức bộ máy cấp ủy, chính quyền cơ sở, thực hiện có hiệu quả công tác lãnh đạo hệ thống chính trị ở cơ sở phát triển KT - XH, giữ vững quốc phòng, an ninh ở khu vực biên giới. Các chương trình, dự án phát triển KT - XH khu vực biên giới được quan tâm đầu tư, đẩy nhanh tiến độ. Các hoạt động "Ngày Biên phòng toàn dân" ở các xã, xóm biên giới được tổ chức hằng năm với nhiều hình thức phong phú, đa dạng và trở thành nền nếp. Phong trào “Quần chúng tham gia tự quản đường biên, cột mốc và an ninh trật tự xóm (bản) khu vực biên giới sau phân giới cắm mốc” tiếp tục được duy trì và phát huy hiệu quả. Hoạt động đối ngoại của các cấp ủy, chính quyền, các ngành, các lực lượng và nhân dân khu vực biên giới được đẩy mạnh. Thực hiện tốt việc kết nghĩa giữa các xóm, bản của Việt Nam với xóm, bản của Trung Quốc ở biên giới góp phần tăng cường quan hệ giữa các địa phương của Việt Nam với các địa phương Trung Quốc tại khu vực biên giới.

Tỉnh đã ban hành và bước đầu triển khai có hiệu quả Chỉ thị số 53-CT/TU, ngày 31/3/2014 của Tỉnh ủy Cao Bằng về “Tăng cường lãnh đạo đối với công tác bồi dưỡng phát triển đảng viên là chiến sỹ nghĩa vụ trong lực lượng vũ trang”. Công tác xây dựng, củng cố lực lượng BĐBP thường xuyên được chú trọng. Lực lượng BĐBP luôn giữ vững vai trò là lực lượng nòng cốt, chuyên trách ở biên giới, thực sự là chỗ dựa tin cậy, vững chắc của các cấp ủy Đảng, chính quyền và nhân dân các dân tộc trên địa bàn toàn tỉnh, nhất là ở khu vực biên giới.

Tuy nhiên, nhận thức của một số cấp ủy, chính quyền và một bộ phận cán bộ, đảng viên, quần chúng nhân dân về nhiệm vụ bảo vệ chủ quyền, an ninh biên giới còn hạn chế. Công tác lãnh đạo, chỉ đạo, điều hành của một số cấp ủy, chính quyền còn yếu kém, đặc biệt là cấp xã. Công tác phối hợp giữa các địa phương, các cấp, các ngành, các lực lượng có lúc chưa đồng bộ, kịp thời, hiệu quả chưa cao. Công tác khen thưởng, nhân rộng những mô hình điển hình trong việc thực hiện các hoạt động, phong trào về bảo vệ chủ quyền, an ninh biên giới chưa được quan tâm thường xuyên. Bên cạnh đó, nguồn lực đầu tư phát triển KT - XH khu vực biên giới còn thiếu và yếu, đời sống nhân dân khu vực biên giới còn gặp nhiều khó khăn…

Nhằm tiếp tục phát huy vai trò của các cấp ủy Đảng trong lãnh đạo xây dựng khu vực biên giới vững mạnh toàn diện, góp phần thực hiện thắng lợi các nhiệm vụ, mục tiêu phát triển KT - XH, đảm bảo quốc phòng, an ninh, xây dựng hệ thống chính trị ngày càng vững mạnh, trong thời gian tới, các cấp ủy, chính quyền, các ban, ngành, đoàn thể và các lực lượng vũ trang cần tập trung thực hiện tốt một số nhiệm vụ trọng tâm sau:

Một là, đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phổ biến, nâng cao nhận thức của mỗi cán bộ, đảng viên và nhân dân đối với nhiệm vụ bảo vệ chủ quyền, an ninh biên giới, đặc biệt là tiếp tục quán triệt, triển khai thực hiện có hiệu quả Nghị quyết Hội nghị lần thứ 8, Ban Chấp hành Trung ương Đảng (khóa XI) về “Chiến lược bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới”. Phát huy sức mạnh của cả hệ thống chính trị xây dựng nền Biên phòng toàn dân vững mạnh, bảo vệ vững chắc chủ quyền lãnh thổ, an ninh biên giới Quốc gia, xây dựng khu vực biên giới hòa bình, hữu nghị, hợp tác và phát triển.   

Hai là, lãnh đạo, chỉ đạo tổ chức tốt các hoạt động "Ngày Biên phòng toàn dân", hằng năm ở các xã, xóm biên giới, đưa hoạt động này thành nền nếp, có hiệu quả thiết thực. Thường xuyên đổi mới hình thức, biện pháp tổ chức thực hiện Phong trào "Quần chúng tham gia tự quản đường biên, cột mốc và an ninh trật tự xóm (bản) khu vực biên giới" với phương châm "Ở đâu có đường biên, mốc giới, ở đó có nhân dân tham gia bảo vệ", gắn với việc tổ chức đưa dân ra biên giới, giúp dân xóa đói, giảm nghèo, phòng tránh và khắc phục hậu quả thiên tai, đảm bảo để nhân dân thực sự là chủ thể quản lý, bảo vệ chủ quyền, an ninh biên giới Quốc gia.

Ba là, chỉ đạo tốt hoạt động đối ngoại của các cấp chính quyền, các ngành, các lực lượng và nhân dân khu vực biên giới. Tăng cường các hoạt động đối ngoại nhân dân với nhiều hình thức, đặc biệt là tiếp tục thực hiện tốt việc kết nghĩa giữa các xóm, bản của Việt Nam với xóm, bản của Trung Quốc ở biên giới; tạo điều kiện cho cấp ủy, chính quyền và nhân dân các địa phương giáp biên giao lưu, trao đổi, hợp tác cùng phát triển.

Bốn là, tăng cường xây dựng, củng cố hệ thống chính trị cơ sở khu vực biên giới trong sạch, vững mạnh. Tiếp tục thực hiện tốt chủ trương đưa cán bộ, đảng viên của lực lượng Biên phòng xuống tham gia sinh hoạt và giữ các chức vụ chủ chốt của cấp ủy và chính quyền cơ sở. Đẩy nhanh tiến độ thực hiện các chương trình, dự án phát triển KT - XH ở khu vực biên giới, nhất là các chương trình, dự án về nâng cấp, mở đường ra biên giới, đường vành đai, dự án khu kinh tế cửa khẩu, dự án xây dựng hệ thống công trình kè phòng hộ trên sông, suối biên giới.

Năm là, thường xuyên quan tâm xây dựng lực lượng BĐBP chính quy vững mạnh, xứng đáng là lực lượng nòng cốt, chuyên trách trong quản lý, bảo vệ chủ quyền, an ninh biên giới. Quan tâm hỗ trợ, đầu tư xây dựng, nâng cấp hệ thống các tổ, đội công tác, trạm biên phòng; hỗ trợ các trang, thiết bị phục vụ cho các hoạt động công tác, sinh hoạt, học tập của cán bộ, chiến sỹ, đảm bảo cho BĐBP hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao.

Sáu là, tiếp tục thực hiện có hiệu quả quy chế phối hợp giữa 3 lực lượng theo Nghị định số 77/NĐ-CP của Chính phủ, quy chế phối hợp giữa lực lượng BĐBP với các cấp ủy, tổ chức Đảng và các cơ quan, ban, ngành, đoàn thể của tỉnh. Tăng cường công tác kiểm tra đôn đốc các cấp ủy đảng, chính quyền, phát huy vai trò tham mưu của BĐBP và các ban, ngành, đoàn thể trong thực hiện nhiệm vụ bảo vệ chủ quyền, an ninh biên giới, kịp thời phát hiện, chấn chỉnh những hạn chế yếu kém và biểu dương khen thưởng những tập thể, cá nhân có thành tích tiêu biểu, xuất sắc.