Sinh thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã khẳng định: “Đoàn kết, đoàn kết, đại đoàn kết. Thành công, thành công, đại thành công!”. Đại đoàn kết toàn dân tộc là truyền thống quý báu của dân tộc ta, được hun đúc qua hàng ngàn năm lịch sử dựng nước và giữ nước. Từ khi ra đời và trong suốt quá trình lãnh đạo cách mạng, Đảng ta luôn luôn xác định “đoàn kết” là giá trị cốt lõi và “đại đoàn kết toàn dân tộc” là đường lối chiến lược, là cội nguồn sức mạnh, động lực chủ yếu của cách mạng Việt Nam. Thực tiễn cách mạng Việt Nam sau 94 năm ngày thành lập Đảng, dưới sự lãnh đạo của Đảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh, cho thấy: Đại đoàn kết toàn dân tộc đã được phát huy cao độ, tạo nguồn sức mạnh to lớn, lập nên những kỳ tích vẻ vang, là điều kiện cơ bản cho sự thành công trong sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc trước đây, cũng như công cuộc đổi mới xây dựng, phát triển đất nước ngày nay. Trong mọi hoàn cảnh khó khăn, thách thức, Mặt trận Tổ quốc (MTTQ) Việt Nam - tổ chức nòng cốt phát huy sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc - luôn là nơi khơi dậy và phát huy lòng yêu nước của mỗi người Việt Nam, tập hợp và tăng cường sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc để giành độc lập, tự do cho Tổ quốc và xây dựng cuộc sống ấm no, hạnh phúc cho Nhân dân.

Với vai trò là trung tâm khối đại đoàn kết toàn dân tộc, Đại hội lần thứ XI của Đảng tiếp tục khẳng định quan điểm của Đảng về đại đoàn kết toàn dân tộc và MTTQ Việt Nam: MTTQ Việt Nam, các đoàn thể nhân dân có vai trò rất quan trọng trong sự nghiệp đại đoàn kết toàn dân tộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc; đại diện, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của Nhân dân, chăm lo lợi ích của các đoàn viên, hội viên; thực hiện dân chủ và xây dựng xã hội lành mạnh; tham gia xây dựng Đảng, Nhà nước; giáo dục lý tưởng và đạo đức cách mạng, quyền và nghĩa vụ công dân, tăng cường mối liên hệ giữa nhân dân với Đảng, Nhà nước. MTTQ Việt Nam không chỉ được khẳng định trong ý thức của nhân dân, trong đường lối, chủ trương của Đảng, mà còn được ghi nhận trong Cương lĩnh Xây dựng Đất nước Thời kỳ quá độ lên Chủ nghĩa Xã hội (bổ sung, phát triển năm 2011), thể chế hóa trong Điều 9 Hiến pháp năm 2013 và trong Luật MTTQ Việt Nam năm 2015. Trải qua chặng đường 94 năm xây dựng và phát triển, sự kiện thành lập Chi bộ Đảng cộng sản đầu tiên ở Cao Bằng (tháng 4/1930) đã đánh dấu bước ngoặt quan trọng trên con đường đấu tranh giải phóng quê hương của quân dân Cao Bằng; trong bối cảnh còn gặp nhiều khó khăn, thách thức, các tầng lớp Nhân dân trong tỉnh đã đoàn kết tập hợp chặt chẽ trong Mặt trận Tổ quốc, mà hạt nhân lãnh đạo là Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh, đã phát huy truyền thống quê hương cội nguồn cách mạng, nêu cao tinh thần đoàn kết, quyết tâm, quyết liệt, đổi mới, năng động, sáng tạo, bản lĩnh, khắc phục khó khăn, phát huy nội lực; sự quyết tâm chuyển hướng chiến lược, biến những khó khăn, thách thức thành cơ hội, tiềm năng, lợi thế; sự đoàn kết, nhất trí, đồng lòng, ý chí vươn lên của cả hệ thống chính trị và các tầng lớp Nhân dân trên địa bàn toàn tỉnh.

Trong những năm qua, với nhiều phương thức tập hợp Nhân dân và hiệp thương với các tổ chức thành viên, Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh dưới sự lãnh đạo của Tỉnh ủy, phối hợp của Hội đồng nhân dân, Ủy ban nhân dân tỉnh, thống nhất hành động của các tổ chức thành viên và hệ thống Mặt trận các cấp trong tỉnh đã không ngừng đổi mới về nội dung, hình thức, nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác tuyên truyền, nắm bắt tâm tư, nguyện vọng, vận động, tập hợp đoàn kết các tầng lớp Nhân dân, thực hiện tốt công tác an sinh xã hội, chăm lo cho người nghèo,... Các phong trào thi đua yêu nước, các cuộc vận động do Mặt trận chủ trì đạt được nhiều kết quả tích cực, với nhiều cách làm hay, sáng tạo và hiệu quả, nhiều mô hình, điển hình tiên tiến được phát huy, nhân rộng và đạt được những thành tựu khả quan, có ý nghĩa, góp phần quan trọng trong việc củng cố khối đại đoàn kết dân tộc của tỉnh, tăng cường niềm tin của các tầng lớp Nhân dân đối với sự lãnh đạo của Đảng và Nhà nước.

Thực hiện Đề án số 19-ĐA/TU, ngày 13/8/2019 của Tỉnh ủy Cao Bằng về Đổi mới công tác tuyên truyền, giáo dục truyền thống trên qua hương cách mạng Cao Bằng, giai đoạn 2019 - 2025; Nghị quyết Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh lần thứ XIX, nhiệm kỳ 2020 - 2025; Nghị quyết Đại hội đại biểu MTTQ Việt Nam các cấp, nhiệm kỳ 2019 - 2024 và Đề án “Đổi mới công tác thông tin, tuyên truyền của MTTQ Việt Nam tỉnh Cao Bằng”. Trong 5 năm qua, công tác tuyên truyền, vận động, tập hợp các tầng lớp Nhân dân thông qua việc thực hiện các Cuộc vận động, các phong trào thi đua như phong trào “Đoàn kết, sáng tạo”, “Chung tay vì người nghèo - không để ai bị bỏ lại phía sau” gắn với thực hiện chương trình an sinh xã hội được Mặt trận Tổ quốc và tổ chức thành viên các cấp trong tỉnh triển khai thực hiện có hiệu quả, bằng nhiều nội dung cụ thể, thu hút sự tham gia tích cực của các tầng lớp Nhân dân. Công tác tuyên truyền được chú trọng với nhiều hình thức khác nhau như: mở chuyên mục “Mặt trận lắng nghe nhân dân nói” trên Trang thông tin điện tử của Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh, xây dựng đội ngũ cộng tác viên, tuyên truyền viên tại các xã, phường, thị trấn và khu dân cư với 1.618 thành viên; đẩy mạnh chương trình phối hợp với Báo Cao Bằng, Đài Phát thanh - Truyền hình tỉnh mở các chuyên mục “Đại đoàn kết toàn dân tộc tỉnh Cao Bằng”, “Chắp cánh ước mơ”, “Giảm nghèo bền vững”, đăng tải 1.482 tin, bài trên Báo Cao Bằng và Trang thông tin điện tử của Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh, trên 100 phóng sự phản ánh các hoạt động của MTTQ các cấp, gương cán bộ Mặt trận tiêu biểu, gương điển hình tiên tiến trong lao động sản xuất, kinh doanh giỏi; học sinh nghèo hiếu học có hoàn cảnh khó khăn; phát hành 48.000 cuốn Bản tin Công tác Mặt trận đến 1.462 khu dân cư; ứng dụng công nghệ thông tin thông qua sử dụng Trang thông tin điện tử của MTTQ, Fanpage, Facebook, zalo,... qua đó nâng cao hiệu quả công tác thông tin tuyên truyền về chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước đến các tầng lớp Nhân dân, góp phần xây dựng Đảng, hệ thống chính trị ngày càng vững mạnh.

Với phương châm hoạt động công tác Mặt trận hướng mạnh về cơ sở, khu dân cư và gia đình, tạo cơ sở để xây dựng khối đại đoàn kết ngày càng vững mạnh, xuất phát từ thực tiễn đó năm 2003, Đoàn Chủ tịch Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam đã ban hành Nghị quyết số 04/NQ/ĐCT-MTTW về việc tổ chức “Ngày hội đại đoàn kết toàn dân tộc” và quyết định lấy ngày 18/11 hàng năm làm ngày tổ chức Ngày hội đại đoàn kết ở khu dân cư, nhằm tiếp tục xây dựng, củng cố và phát huy sức mạnh của khối đại đoàn kết toàn dân tộc và nâng cao vai trò của MTTQ Việt Nam trong thời kỳ mới. Thông qua ngày hội, các nét văn hóa đặc sắc của các tầng lớp dân cư, các dân tộc trên địa bàn tỉnh tiếp tục được bảo tồn và phát huy. Bên cạnh đó là tinh thần đoàn kết, gắn bó, tương thân tương ái, giúp đỡ lẫn nhau khi gặp khó khăn, hoạn nạn. Từ đó, góp phần thực hiện tốt các phong trào “Xây dựng gia đình văn hóa”, “Xây dựng văn hóa ở khu dân cư”, xây dựng các gia đình điển hình có “Ông bà mẫu mực, con cháu thảo hiền”… Ngày hội đại đoàn kết dân tộc góp phần động viên các tầng lớp Nhân dân phấn đấu thực hiện thắng lợi các mục tiêu phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội ở địa phương, 5 năm qua, toàn tỉnh đã có 152.535 lượt gia đình tiêu biểu, cá nhân tiêu biểu; 4.624 khu dân cư được biểu dương tại ngày hội. Hằng năm, tỉnh Cao Bằng vinh dự được đón các đồng chí lãnh đạo Đảng, Nhà nước, các bộ, ban, ngành, đoàn thể Trung ương đến dự ngày hội; Ủy ban MTTQ các cấp đã thành lập các Đoàn lãnh đạo Thường trực Tỉnh ủy, HĐND, UBND tỉnh, cấp ủy Đảng, chính quyền các cấp tổ chức các đoàn công tác về dự Ngày hội tại các khu dân cư để động viên, thăm hỏi, tặng quà và dự bữa cơm đại đoàn kết với Nhân dân, thể hiện tinh thần đoàn kết, gần dân, trọng dân, lắng nghe ý kiến, tâm tư nguyện vọng của Nhân dân.

MTTQ Việt Nam các cấp trong tỉnh đã đẩy mạnh tuyên truyền, vận động Nhân dân tích cực tham gia Cuộc vận động “Toàn dân đoàn kết xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh” gắn với ba chương trình mục tiêu quốc gia; với phương châm kiên trì, bền bỉ, giải thích, thuyết phục, đã vận động Nhân dân ủng hộ Quỹ “Xây dựng nông thôn mới” các cấp được trên 26.655 triệu đồng, phân bổ từ Quỹ cấp tỉnh, huyện hỗ trợ các xã đạt chuẩn nông thôn mới với tổng số tiền 13.109 triệu đồng; tuyên truyền, vận động Nhân dân hiến đất, góp ngày công lao động, hiến vật liệu xây dựng, xi măng để làm đường giao thông nông thôn, kiên cố hóa kênh mương nội đồng, làm nhà văn hóa và các công trình phúc lợi, từng bước hoàn thiện các tiêu chí xây dựng nông thôn mới, thay đổi diện mạo nông thôn trên địa bàn tỉnh, đến nay toàn tỉnh có 17/139 xã đạt chuẩn nông thôn mới, phấn đấu đến hết năm 2025, toàn tỉnh có 50 xã được công nhận đạt chuẩn nông thôn mới và 10 xã đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao, góp phần hoàn thành các chỉ tiêu của Nghị quyết Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh lần thứ XIX, nhiệm kỳ 2020 - 2025 đã đề ra.

Thực hiện chính sách Đại đoàn kết toàn dân tộc, MTTQ Việt Nam các cấp trong tỉnh đã huy động các nguồn lực xã hội làm tốt công tác an sinh xã hội, chăm lo cho hộ nghèo, cận nghèo, gia đình khó khăn, yếu thế trong cuộc sống, 5 năm qua, thông qua Quỹ “Vì người nghèo” và các chương trình an sinh xã hội, MTTQ các cấp đã vận động được trên 181 tỷ đồng (trong đó: Quỹ “Vì người nghèo” trên 163 tỷ đồng; Quỹ Cứu trợ 5 tỷ đồng; “Quỹ phòng, chống dịch Covid-19” trên 7,5 tỷ đồng; Quỹ chung tay xây dựng Cao Bằng và Quỹ Trường Sa trên 6,2 tỷ đồng;... từ nguồn kinh phí vận động được và các nguồn hỗ trợ khác đã kịp thời hỗ trợ xây mới 2.022 nhà và sửa chữa 32 nhà Đại đoàn kết trị giá 82,4 tỷ đồng; hỗ trợ khác gần 60 tỷ đồng giúp đỡ người nghèo, người có hoàn cảnh khó khăn, khu vực bị phong tỏa do dịch bệnh;... Ngoài ra các bộ, ngành, cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp, các tập đoàn đã triển khai Chương trình an sinh xã hội như xây dựng trường học, trạm y tế, nhà văn hóa với tổng giá trị 24,8 tỷ đồng, thông qua các chương trình xóa nhà tạm, nhà dột nát trên địa bàn tỉnh, góp phần giảm tỷ lệ hộ nghèo (theo tiêu chí mới) của tỉnh bình quân trên 4%/năm.

 Công tác giám sát và phản biện xã hội theo Quyết định 217 và 218-QĐ/TW của Bộ Chính trị được thực hiện theo hướng chuyên sâu, có trọng tâm, trọng điểm, được triển khai đồng bộ, thực chất, hiệu quả. Từ năm 2019 đến nay, Mặt trận Tổ quốc các cấp đã chủ trì 582 cuộc giám sát (cấp tỉnh 17 cuộc, cấp huyện 81 cuộc, cấp xã 484 cuộc); phối hợp, tham gia giám sát liên ngành được 1.583 cuộc (cấp tỉnh 83 cuộc, cấp huyện 473 cuộc, cấp xã 1.017 cuộc). Hoạt động phản biện xã hội của MTTQ Việt Nam các cấp ngày càng đi vào chiều sâu, cụ thể hơn, chặt chẽ, phát huy hiệu quả thiết thực, được cấp ủy, chính quyền ghi nhận, đánh giá cao. Mặt trận đã tham gia vào quá trình xây dựng pháp luật, chính sách, chương trình, nghị quyết, kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội của địa phương, chủ trì tổ chức phản biện xã hội đối với 19 dự thảo Nghị quyết của Hội đồng nhân dân tỉnh, trong đó tổ chức Hội nghị phản biện đối với 06 dự thảo Nghị quyết; tổ chức phản biện bằng hình thức gửi văn bản đối với 13 dự thảo Nghị quyết theo đề nghị của các cơ quan tham mưu soạn thảo. Thông qua hoạt động giám sát, phản biện xã hội, tham gia góp ý xây dựng Đảng, xây dựng chính quyền, đã góp phần tăng cường sự phối hợp thống nhất hành động giữa các thành viên của Mặt trận, phát huy dân chủ và tạo sự đồng thuận trong Nhân dân, nhất là ở cơ sở. Đồng thời góp phần bảo đảm và tăng cường an ninh trật tự xã hội, tạo điều kiện phát triển kinh tế, xã hội của địa phương ngày càng vững mạnh.

Chặng đường xây dựng, phát triển phía trước đang mở ra cho Cao Bằng nhiều thời cơ, thuận lợi đồng thời đan xen không ít khó khăn, thách thức: Nền kinh tế có quy mô nhỏ; kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội còn thiếu và yếu; nhu cầu đầu tư lớn trong khi nguồn lực còn hạn hẹp; tỷ lệ hộ nghèo, cận nghèo cao... Song, với một số lợi thế có tính khác biệt so với các địa phương khác trong cả nước và những định hướng lớn mang tính chiến lược về phát triển du lịch - dịch vụ, nông nghiệp thông minh, nông nghiệp hàng hóa đặc sản, đặc hữu, kinh tế cửa khẩu,…; cùng với đó là khơi dậy và phát huy mạnh mẽ truyền thống quê hương cội nguồn cách mạng, sức mạnh đại đoàn kết của các dân tộc, đổi mới, sáng tạo, kỷ luật, kỷ cương, ý chí tự lực, tự cường, khát vọng vươn lên của đội ngũ cán bộ, đảng viên và Nhân dân các dân tộc trong tỉnh, tạo sự thống nhất, đồng thuận cao trong toàn xã hội, đưa Cao Bằng trở thành tỉnh giàu về kinh tế, vững về chính trị, mạnh về quốc phòng - an ninh, ổn định về xã hội, phát triển về văn hóa trong khu vực miền núi Bắc Bộ.

Tự hào về truyền thống hơn 93 năm vẻ vang của Mặt trận Dân tộc Thống nhất Việt Nam nói chung và Mặt trận tỉnh Cao Bằng nói riêng, tiếp tục tăng cường đoàn kết các tầng lớp Nhân dân một lòng, đồng tâm hiệp lực, cống hiến tài năng, trí tuệ và công sức cho sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa. Với niềm tin, khát vọng vươn lên, phát huy truyền thống cách mạng hào hùng của dân tộc, MTTQ Việt Nam các cấp tỉnh Cao Bằng quyết tâm khắc phục khó khăn, cùng chung sức, đồng lòng, đổi mới sáng tạo trong thực thi chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, đưa Nghị quyết của Đảng đi vào cuộc sống với tinh thần dám nghĩ, dám làm; đồng thời phát huy dân chủ, sức sáng tạo và khả năng cống hiến của các thành viên của Mặt trận, vì sự phát triển phồn vinh, hạnh phúc của quê hương cách mạng Cao Bằng, vì mục tiêu dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh./.

Hà Ngọc Giáp, Ủy viên BTV Tỉnh ủy, Trưởng Ban Dân vận Tỉnh ủy, Chủ tịch Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh